Birey, dünyaya ilişkin özgün düşünceler üretebilen insanın evrensel kimliğidir. Bu kimlik aydınlanma çağı sonrasında ortaya çıkmıştır. 19. yüzyıl sonrası edebiyat, tip düzeyindeki kahramanların yerine kişisel ve toplumsal sorunların farkında olan ve onlarla baş etmeye çalışan “sıradan insan” karakterleri geliştirmeyi hedefler. Birey olmayı başarması istenen insanların yetişmesi için eğitim-öğretim ortamlarında, evrensel bireyin konu edinildiği yapıtları kullanmaya gereksinme vardır. Bu doğrultuda ulusal edebiyatla dünya edebiyatını buluşturmak gerekir. Aynı zamanda ilk ve ortaokul düzeyinde kullanılan çocuk edebiyatı yapıtlarındaki karakterlerin de birey düzeyinde geliştirmiş olması beklenir. Bu çalışmada ana karakteri bir çocuk olan Gülibik romanı ile kentli aydınların köylüleri ve köyde yaşananları anlamaya çalışmasını konu edinen İsa Bu Köye Uğramadı ve Yaban romanları, “birey olmanın nitelikleri” odağında karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Çalışmanın sonunda birey konumundaki roman karakterlerinin çocuk ya da yetişkin olmasının bir şeyi değiştirmediği; karakterlerden her birinin sorunlara karşı evrensel bir eleştirellik kazandığı dünyayı ve onun içerdiklerini sorgulamaya çalıştıkları anlaşılmaktadır.