HAYEF: Journal of Education
Araştırma Makaleleri

HERKÜL MITININ IKI FARKLI ANLATIMINDA ZAMAN VE KIPSELLIĞIN KARŞILAŞTIRMALI DILBILIMSEL İNCELEMESI

1.

Istanbul University, Hasan Ali Yucel Faculty of Education English Language Teaching Department

HAYEF: Journal of Education 2012; 9: 17-34
Okunma: 3352 İndirilme: 831 Online Yayın Tarihi: 01 Kasım 2019

Bu çalışmanın amacı, aynı mitolojik öykünün (Herakles’in 12 işi) Edith Hamilton ve Azra Erhat tarafından İngilizce ve Türkçe olarak anlatılan iki farklı versiyonunda zaman ve kipselliği diller arası bir odaktan araştırmak ve bu iki unsurun kullanımındaki farklılıkların, kahramanın gerçeklik/ gerçek-dışılık ve ortaya çıkan diğer özellikleri bakımından oluşturulup konumlandırılmasında hangi etkileri olduğunu incelemektir. Dilin ana anlamsal-dilbilgisel kategorileri arasında yer alan zaman ve kipsellik, öykülemede yeniden oluşturulan olayı, sırasıyla zaman ve önerme durumları açılarından niteler. İlgili terimler dizgesinde bir uzlaşı olmamasına rağmen kipselliğin işlevleri üzerine genel olarak kabul gören anlayışa göre kipsellik anlatıcının olaya öznel bağlanımını ifade ederken aynı zamanda olayı gerçek dışılığa da taşımaktadır. Yapılan diller arası araştırmalar gerçekdışılığın, pek çok dilde kipselliğin yanı sıra çeşitli zaman-görünüş bileşimleriyle de ifade edildiğine işaret etmektedir. Konuya ilişkin artan ilgi ve süregelen tartışmalar, bu kategorilerin farklı dillerdeki anlatılarda nasıl işleyiş gösterdiğine dair daha fazla bulguya ve karşılaştırmalı çalışmaların dil öğretiminde nasıl kullanılabileceğine ilişkin görüşe ihtiyaç duyulduğunu ortaya koymaktadır. Bu ihtiyaç doğrultusunda bu çalışmada söz konusu iki metinde aynı işleri betimlemek için kullanılan eylemler ve belirteçler saptanarak karşılaştırmalı dilsel bir odaktan incelenmektedir. Sonuçlar, aynı öykünün farklı anlatışlarında biri gerçeklik sınırları içinde oluşturulmuş kusursuz ve kıyas kabul etmez diğeri gerçeklik sınırları dışına taşınmış insansı iki farklı kahraman imgesinin ortaya çıktığına işaret etmektedir. Buradan hareketle, benzer karşılaştırmalı dilsel çalışmaların yabancı dil öğrenenlerin dil işlevlerine olan farkındalığını arttırmak için nasıl kullanılabileceği konusunda önerilerde bulunulmaktadır.

Ekler
ENGLISH
EISSN 2602-4829